فاینانس و ریفاینانس چیست ...... تجارت بین الملل .... صادرات و واردات ریلی ...راه آهن
فاینانس(اعتبار اسنادی بلند مدت): در مواقعی که فروشنده کالا حاضر به قبول اعتبار اسنادی مدت دار نمی گردد و خریدار به خاطر فقدان نقدینگی قادر به افتتاح اعتبار اسنادی نمی باشد معمولاً خریدار از یک موسسه مالی درخواست می کند که وارد معامله شود و وجه معامله را به فروشنده نقداً پرداخت کند.معمولا این تسهیلات بلند مدت است . قرارداد این نوع اعتبارات در صورت وجود خط اعتباری فعال، بین بانک ایرانی و خارجی (اعتبار دهنده) و تحت نظارت بانک مرکزی منعقد می شود. این تسهیلات بلند مدت بوده و بانک خارجی تا ۸۵٪ مبلغ ژروفرما را به متقاضی برای ژرداخت وجه اسناد گشایش یافته تخصیص می دهد. از نظر فروشنده/ذینفع، این نوع اعتبار دیداری (نقدی) می باشد.
تسهیلات فاینانس |
| عنوان | فاينانس ( گشايش اعتبار اسنادي با استفاده از تسهيلات اعتباري خارجي ) |
|---|---|
| تعریف | تأمين منابع مالی مورد نياز اجرای پروژه ها و خريد تجهيزات طرح های توليدی (سرمايه ای) و همچنين خدمات فنی و مهندسی پروژه ها با استفاده از تسهيلات اعتباری خارجی ميان مدت ، وفق قراردادهای مالی منعقده با اعتبار دهندگان خارجی مي باشد . |
| هدف | تحقق اهداف برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ايران و به منظور تامين مالی اجرای طرحها |
| ویژگی ها | پائين بودن نرخ سود و بلند مدت بودن آن . |
| موارد اعطای تسهیلات | اشخاص حقيقي و حقوقي بخش خصوصي خريدار کالا ، تجهيزات ، ماشين آلات خطوط توليدي و خدمات اعم از نصب و راه اندازي ، آموزش و دانش فني . وزارت خانه ها ، سازمان ها و شرکت هاي دولتي متقاضي واردات کالا ، تجهيزات ، ماشين آلات خطوط توليدي و خدمات اعم از نصب و راه اندازي ، آموزش و دانش فني . |
| ضوابط اعطاي تسهيلات | واردات از محل تسهيلات ميان مدت بانکهای خارجی به جز موارد زير تابع ضوابط و مقررات گشايش اعتبار اسنادی بابت واردات (کالا خدمات) می باشد. - در اعتبار اسنادی فاينانس (با مدت بازپرداخت 5 سال يا بيشتر) معادل ريالی حداقل 5% سهميه ارزی به عنوان پيش پرداخت و ١٠% وجه اسناد در هنگام مبادله اسناد از مجری طرح اخذ و 85% مابقی مشمول استفاده از تسهيلات فاينانس می گردد. - نظر به اينکه بنابر مصوبات مربوط مقرر است که وزارت امور اقتصادی و دارايی بازپرداخت تسهيلات ميان مدت و بلند مدت اعتبار دهندگان خارجی که برای طرحهای برنامه دوم و سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگ جمهوری اسلامی ايران مورد استفاده شبکه بانکی و دستگاههای اجرايی قرار گرفته است را تضمين نمايد، رعايت مقررات مندرج در تبصره 22 قانون بودجه پنج ساله دوم و ماده ٨٥ قانون برنامه پنجساله سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و آيين نامه اجرايی آن و نيز دريافت وثايق کافی يا تأييد معاونت برنامه ريزی و نظارت راهبردی رياست جمهوری (سازمان مديريت و برنامه ريزی کشور) حسب مورد الزامی است. -گشايش اعتبار اسنادی فاينانس (و هزينه های مرتبط با آن) برای وزارتخانه ها، سازمانها و شرکتهای دولتی وابسته (که از بودجه عمومی دولت استفاده می کنند)، موکول به ارائه تأييديه معاونت برنامه ريزی و نظارت راهبردی رياست جمهوری (سازمان مديريت و برنامه ريزی کشور) مبنی بر پيش بينی بودجه ريالی لازم به منظور پرداخت معادل ريالی بخش فاينانس در سررسيدهای بازپرداخت اقساط خواهد بود. |
| مدارک مورد نياز | موافقت اصولی صادره (در صورت خصوصی بودن) تعهد وزارتخانه يا سازمان ذيربط مبنی بر قبول نظارت و بازبينی اجرای طرح ارائه جداول پيش بينی ٥ سال اول طرح (منابع و مصارف) پيش فاکتورهای (پروفرمای) معتبر قرارداد تجاری مربوطه |
| کارمزدها و هزينه ها | -علاوه بر هزينه های متعارف در گشايش اعتبار اسنادی، شامل حق بيمه موسسه پوشش دهنده تسهيلات در خارج از کشور، هزينه تسهيلات براساس نرخ ليبور (LIBOR) به علاوه حاشيه سود ، طبق قرارداد ، اخذ خواهد شد . -کارمزد تعهد که با نرخ مندرج در قرارداد نسبت به مانده استفاده نشده تسهيلات می باشد و از زمان امضا قرارداد و يا تاريخ گشايش اعتبار اسنادي تا زمان اولين استفاده از تسهيلات معين شده در قرارداد محاسبه مي گردد و در هر مرحله استفاده از تسهيلات براي مانده استفاده نشده تسهيلات اين کارمزد به صورت دوره هاي سه يا شش ماهه محاسبه و دريافت مي گردد . -کارمزد مديريت با نرخ مندرج در قرارداد نسبت به کل مبلغ تسهيلات که نسبت به مبلغ تسهيلات و فقط يکبار از متقاضي اخذ مي گردد . |
| نرخ سود تسهيلات | نرخ سود تسهيلات از تاريخ پرداخت تسهيلات به فروشنده تا زمان بازپرداخت بر مبناي نرخ توافق شده مي باشد . نرخ مذکور معمولا نرخ LIBOR دو روز کاري قبل از شروع دوره بازپرداخت به علاوه حاشيه سودي که در قرارداد به امضا رسيده مي باشد و در دوره بازپرداخت به بانک تامين کننده مالي به ارز پرداخت خواهد شد . |
| دوره استفاده از تسهيلات | مدت اين دوره معمولا بين ١ تا ٣ سال است که طي آن فروشنده نسبت به تهيه و ارسال کالاي مورد نظر اقدام و بانک کارگزار همزمان با معامله اسناد و حمل کالا ١٥% از مبلغ اسناد را از بانک گشايش کننده اعتبار و ٨٥% از مبلغ اسناد را از بانک تسهيلات دهنده ، مطالبه و به فروشنده پرداخت مي نمايد . طبق قراردادهاي منعقده معمولا ١٥% سهم پرداخني نقدي خريدار در دو مرحله پرداخت مي گردد که مرحله اول آن به هنگام گشايش اعتبار و در قالب پيش پرداخت اوليه به ذينفع اعتبار و در مقابل ضمانت نامه صادره از سوي فروشنده و مرحله دوم آن هم زمان با معامله اسناد صورت مي پذيرد . |
| بازپرداخت تسهيلات | مدت دوره بازپرداخت تسهيلات بين ٥ تا ١٥ سال در مورد طرح هاي مختلف متغير است که در مقاطع معين (شش ماهه ) نسبت به پرداخت اصل و سود قسط تسهيلات اقدام مي شود . |
| وثائق | اموال غير منقول سفته/برات برگ سپرده اوراق سهام شرکت های پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار و ساير موارد حسب تشخيص مراجع اعتباری بانک. |
ریفاینانس (اعتبار اسنادی کوتاه مدت):استفاده از تسهیلات کوتاه مدت بین بانکی ( معمولا یکساله ) را ریفاینانس گویند . نوعی گشایش اعتبار اسنادی می باشد که فوشنده/ذینفع در زمان معامله اسناد طبق شرایط اعتبار وجه اسناد را به صورت نقد از بانک کارگزار دریافت می نماید و خریدار با توجه به قرارداد منعقده با بانک در زمان تعیین شده در قرارداد اقدام به پرداخت وجه اسناد می نماید. حداکثر مهلت خریدار برای پرداخت وجه اسناد یک سال می باشد. برای روشن شدن بحث به قراردادی که بین بانک و متقاضی این نوع اعتبار بسته می شود در اینجا نگاهی بیندازید. شاید بهتر باشد برای روشن شدن مفهوم ریفاینانس آن را با اعتبار خریدار مقایسه کنیم.
اعتبار خريدار (Buyer’s Credit):
اعطاي تسهيلات به خريداران يا كارفرمايان خارجي جهت خريد كالا و خدمات ايراني در چارچوب قرارداد تأمين مالي را اعتبار خريدار مي نامند.
اين نوع تسهيلات با هدف فراهم نمودن امكان فروش مدت دار كالا و خدمات اعطاء مي گردد. خريدار/ كارفرماي خارجي تمايل دارد وجه كالا يا خدمات دريافتي را به صورت مدت دار بپردازد در حاليكه فروشنده پيمانكار ايراني ترجيح مي دهد وجه مربوطه را بصورت نقدي دريافت كند. در اينجا بانك مي تواند بصورت واسطه مالي ايفاي نقش نمايد. وجه مربوط را به فروشنده/ پيمانكار ايراني بصورت نقدي پرداخت و در سررسيد (هاي) مقرر از خريدار/ كارفرماي خارجي و يا بانك ايشان دريافت مي كند.
اين تسهيلات به خريداران خارجي كالا و خدمات ايراني كه حداقل 60٪ ارزش آن كالا ساخت ايران و يا 60٪ ارزش آن خدمات توسط متخصصان ايراني قابل ارائه باشند، پرداخت مي شود به اين ترتيب كه پس از صدور كالا يا خدمات مورد نظر بانك از جانب خريدار خارجي يا بانك وي حداكثر 85٪ ارزش سياهه تجاري را به صادركننده ايراني پرداخت مي نمايد و خريدار خارجي يا بانك وي وجه مربوطه را علاوه بر سود متعلقه در سررسيدهاي مقرر به بانك بازپرداخت مي نمايد. (فروش مدت دار)
ريفاينانس:
به موجب بخشنامه شماره 1113/60 مورخ 31/6/1383 بانك مركزي استفاده از خطوط اعتباري كوتاه مدت بين بانكي حداكثر يكساله جهت گشايش اعتبارات اسنادي بابت واردات كالا را اصطلاحا" ريفاينانس گويند.
كليه وارد كنندگان كالا و خدمات مي توانند اقدام به گشايش اعتبارات اسنادي با استفاده از خطوط اعتباري بين بانكي نمايند.
وارد كننده ايراني مي تواند نسبت به خريد كالا به صورت مدت دار اقدام نمايد و وجه كالاي وارداتي را بصورت اقساطي پرداخت نمايد. در حاليكه فروشنده، وجه كالاي خود را به صورت نقدي در زمان ارائه اسناد حمل دريافت مي نمايد.
تفاوت:
در اعتبار خريدار، خريدار خارجي تأمين مالي مي گردد و در ريفاينانس خريدار ايراني تأمين مالي مي گردد.
در اعتبار خريدار كالا يا خدمات توسط فروشنده ايراني صادر مي گردد. در ريفاينانس كالا توسط خريدار ايراني وارد مي گردد.
تسهیلات ریفاینانس |
| عنوان | ريفاينانس ( خطوط اعتباري کوتاه مدت بين بانکي حداکثر يکساله ) |
|---|---|
| تعریف | نوعی گشايش اعتبار اسنادی است که فروشنده/ذينفع در زمان معامله اسناد طبق شرايط اعتبار وجه اسناد را به صورت نقد از بانک کارگزار دريافت می نمايد و خريدار با توجه به قرارداد منعقده با بانک در زمان تعيين شده در قرارداد اقدام به پرداخت وجه اسناد می نمايد و حداکثر مهلت خريدار برای پرداخت وجه اسناد يک سال می باشد بنابراين به موجب بخشنامه بانک مرکزی استفاده از خطوط اعتباری کوتاه مدت بين بانکی حداکثر يکساله جهت گشايش اعتبارات اسنادی بابت واردات کالا را اصطلاحا" ريفاينانس گويند . |
| هدف | تامين مالی اجرای طرحها فراهم نمودن امكان فروش مدت دار كالا و خدمات و تحقق اهداف برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ايران . |
| ویژگی ها | به دليل اينكه نرخ سود اين گونه تسهيلات نسبت به سود تسهيلات ريالي بسيار كم مي باشد ، كمك موثري براي واردكنندگان ، جهت كاهش هزينه هاي تمام شده كالا خواهد بود. در اين تسهيلات وارد کننده براي پرداخت مدت دار خود با فروشنده به مذاکره نمي پردازد ، بلکه بانک کشور خريدار در واقع به نيابت از طرف خريداراني که نياز به اعتبار براي واردات خود دارند اقدام به اين کار مي کنند . به طور معمول بانک اعتبار گيرنده در اين روش از قدرت چانه زني بهتر برخوردار است چون به عوض آنکه وارد کنندگان متعددي وارد بازار اعتبار شوند ، يک موسسه اعتباري از طرف کشور وارد کننده با يک موسسه اعتباري از طرف کشور صادر کننده وارد گفتگو و انعقاد قرارداد مي شوند . |
| موارد اعطای تسهیلات | شرکت هاي توليدي جهت واردات مواد اوليه ، قطعات يدکي و ماشين آلات خطوط توليدي و وارد کنندگان تجاري جهت واردات و خريد کالا هاي مصرفي و شرکت ها و سازمان هاي وابسته به دولت، موضوع ماده ٤ قانون محاسبات عمومي نيز که به تائيد سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور يا ذيحساب دستگاه ذيربط، صرف نظر از اينکه داراي رديف بودجه باشند يا نباشند چنانچه از منابع بودجه عمومي کشور به طور کلي و يا براي ثبت سفارش خاصي استفاده نمي نمايند مشمول استفاده از اين تسهيلات خواهند بود. |
| ضوابط اعطاي تسهيلات | الف) حداقل 10% هم ارز ريالی اصل و فرع اعتبار اسنادی در هنگام گشايش ب) حداقل 10% هم ارز ريالی اصل و فرع اعتبار اسنادی در هنگام معامله اسناد ج) مابقی هم ارز ريالی اصل و فرع اعتبار اسنادی در زمان باز پرداخت اقساط در سررسيد های مقرر |
| مدارک مورد نياز | کارت بازرگانی معتبر مجوز ثبت سفارش وزارت صنعت و معدن و تجارت پيش فاکتور (پروفرما) و بیمه نامه |
| کارمزدها و هزينه ها | هزينه استفاده از تسهيلات ريفاينانس با توجه به مدت آن بين ٢٥/١ تا ٢ درصد بالاي نرخ بين المللي لايبور بوده که هنگام بازپرداخت وجه اسناد معامله شده مي بايست توسط متقاضي تامين و پرداخت گردد . ساير کارمزدها از قبيل کارمزد گشايش ، معامله اسناد ، هزينه تعهد و هزينه مديريت طبق تعرفه و قرارداد في ما بين اين بانک و فاينانس بر اساس مقررات روز با توجه به ريسک اعتباري و خدمات ارائه شده از متقاضي اخذ مي گردد . |
| نرخ سود تسهيلات | نرخ بهره بين بانکی (LIBOR) به علاوه حاشيه سود ٢ درصد میباشد. |
| دوره استفاده از تسهيلات | مدت استفاده از تسهيلات کوتاه مدت حداکثر ١ سال از زمان معامله اسناد مي باشد . تسهيلات ريفاينانس به صورت ٣ ، ٦ و ٩ ماهه نيز قابل استفاده مي باشد . |
| بازپرداخت تسهيلات | دوره باز پرد اخت تسهيلات: يک سال پس از پرد اخت وجه توسط کارگزار به فروشند ه / معامله اسناد . بازپرداخت تسهيلات به بانکهاي خارجي توسط بانکهاي تجاري تضمين شده است . بازپرداخت ريفاينانس بايد به نرخ روز ارز انجام شود . |
| وثائق | اموال غير منقول سفته/ برات برگ سپرده اوراق سهام شرکت اوراق بهادار دولتی |